Cây mai vàng được trồng ta nước ta trong khoảng năm nào, thuộc thế kỷ nào?
Chúng tôi rất nhớ tiếc là không có trong tay tài liệu đáng tin cậy nào để trả lời thỏa đáng được nghi vấn này. Chỉ biết một điều là cây mai vàng được trồng tại nước ta lâu đời rồi, và hàng nghìn đời nay tiên tổ ta đã xem màu vàng tươi tắn của hoa mai tượng trưng cho sự thịnh vượng, hạnh phúc và may mắn nên mới dùng hoa mai vào việc bác bỏ cúng trên bàn thờ tổ tiên trong dịp tết Nguyên đán, bất chợt với màu hoa mai nở. Cái tục lệ này vẫn còn truyền lại cho tới tận ngày nay.
=== >> Tìm hiểu phôi mai vàng sống được bao lâu
Chỉ những chi tiết đó thôi cũng đủ cho ta thấy cây mai vàng được ông bà ta trồng trong khoảng lâu đời.
Do mai vàng là loài hoa quí, không chỉ quí bởi sắc vàng của hoa ranh ma, tươi tỉnh, mà trong Kinh Thi, bộ sách quí của Trung Hoa do đức Khổng Tử san định cũng khen là giống cây có tiết dỡ trong lành, hiên ngang tắm gió gội sương giữa trời băng giá, sánh ngang với tùng, bách. Triết lý của nho giáo xem mai mang khí phách bất khuất của người anh hùng. Còn trong Lão giáo thì tôn mai lên hàng vũ trụ luận, cho là do khí âm dương phối hợp mà thành...
Cũng như chúng ta ngày nay, người xưa cũng rất ham trồng mai. Nhưng có nhiều người muốn biết công nghệ trồng mai của người xưa có khác xa với cách trồng của người thời nay không? Đó là thắc mắc lý thú, chúng ta cộng Nhận định xem sao...
Cách trồng mai của người xưa:
Ngày xưa nước ta chuyên về nông nghiệp; tuy đất rộng người thưa, và tuy cây mai được xem là loài cây quí (hoa dùng vào việc thờ cúng) nhưng thực tế nó không hề là giống cây lương thực như lúa, bắp, khoai, đậu nên ông bà chỉ sử dụng những khoảnh đất đầu thừa cuối thẹo trong vườn để trồng vào đó một số gốc mai vàng để tới tết có hoa bác cúng khỏi phải đi xin người nào. Còn những thửa đất mỡ màu thì họ dùng vào việc trồng lúa, bắp, khoai, đậu để có lương thực mà ăn.
đấy là quan điểm thuần tuý nhưng mang tính thực tế, thực dụng chủ nghĩa của đại phần đông người xưa. Họ là những người nghèo, quành năm đầu tắt mặt tối chân lấm tay bùn làm việc vần vật ở ngoài đồng để kiếm cái ăn. Năm nào thời tiết tiện dụng được mùa thì nhà nhà sung túc. Trái lại những năm bị thất bát thì nhà nhà đói kém, tới bữa củ khoai cũng ko có... Cầm tương đối. Cho nên, khi nào người ta cũng ưu tiên lo tới cái ăn, cái mặc, thảng hoặc có ai dám mơ mòng tới thú ăn chơi.
Cây mai vàng được trồng với cách ấy thì sự sống chết ra sao đều phó mặc cho trời, ít ai chịu bỏ công sức ra trông nom, tưới bón. Chỉ tới ngày rằm tháng Chạp - còn nửa tháng nửa đến tết, người ta mới vội vã ra chỗ trồng mai để làm việc trẩy lá cho cây mai trổ hoa đúng vào dịp tết.
đến ngày cận tết, người ta lại ra vườn chọn những cành mai sai hoa lớn nụ, cắt về cắm vào lộc bình rồi đặt lên bàn độc chưng cúng. Còn cây mai nào đẹp đẽ được bứng gốc cho vào chậu đặt cạnh bàn vẳng thiên hoặc đem vào phòng khách bác bỏ tết. Sau tết, họ lại đem những cây mai này về nơi cũ trồng lại...
Thế nhưng, bên cạnh phần lớn người nghèo lại có thiểu số những người dư ăn thừa để, những vị hưu quan, và cả những lão nông không còn sức khỏe để gánh vác công việc đồng áng nặng nhọc, thì họ lại có phổ biến ngày giờ rảnh rỗi mua đến thú điền viên là chơi kiểng cổ, để di dưỡng tinh thần.
Chơi kiểng cổ là thú vui thanh tao, lành mạnh hợp với thị hiếu người già. Nếu như trước sân nhà có bày ra dăm ba cây kiểng cổ, lại do tay mình uốn sửa nên dáng nên hình thì còn gì ham thích hơn.
==== > các bước kỹ thuật chăm sóc mai vàng trong chậu
Do cây mai có thân gỗ, cành nhánh mềm mại dễ uốn, lại sống lâu năm ko thua gì tùng, bách, kim quýt, sơn liễu, cần thăng... Nên dưới tài nghệ uốn sửa điêu luyện của người xưa dễ trở nên cây kiểng cổ trị giá.
Ngày xưa, đúng ra là từ sáu bảy thập niên trở về trước, thánh sư ta chưa hề biết tới nghệ thuật cắt tỉa, tháp ghép mà chỉ biết việc uốn sửa cây kiểng theo các thế đã định với mục đích là ngầm ký thác tâm tình hoài vọng sâu xa của mình vào ấy.
Việc sửa cành uốn thế cho cây mai tốn rất nhiều công phu nặng nhọc, không thể làm nôn nóng trong một sáng một chiều mà thành, mà đòi hỏi người trồng phải có đức kiên nhẫn, nay uốn cành này, mai lại sửa cành khác... Có khi cây mai đã già mà tác phẩm vẫn chưa hoàn thành!
Thế cây ra sao thì khuôn mẫu đã có sẵn, nhưng giá trị của việc uốn sửa cao thấp, đẹp xấu ra sao là tùy thuộc vào khả năng sáng tạo của mỗi người.
— > Phân tích kỹ thuật quấn rễ mai con
Trồng mai không tốn công tưới nước mà bón phân cũng không. Điều này ko có tức thị người xưa không biết về phương pháp trồng mai, mà là do họ quá bận bịu với chuyện cơm áo, ngay việc nuôi con chó giữ nhà, nuôi con gà lấy rứng tới bữa họ cũng cho ăn đôi chút cầm chừng. Trong khoảng xưa đã có câu tục ngữ: “Cơm đâu cho no bụng chó, lúa đâu cho vừa diều gà”, nên phân chuồng ví như có dư thì họ cũng dành cho việc bón lúa, bón khoai,... Lo kiếm cái ăn trước mắt đã!